Repty Stare

Współrzędne GPS: 50° 25' 17" N 18° 48' 59" E

Pierwsza wzmianka o Reptach (niem. Repten) pochodzi z początku XIII wieku, a dokładnie z dnia 12 sierpnia 1201 roku, z dokumentu, w którym opisano wioskę Repty (Reptones) i przyznano ją zakonowi norbertanów. Pod dokumentem widnieje pieczęć papieża Innocentego III. [11]

Jako, że u zarania swych dziejów wieś była własnością zakonu norbertanów, w herbie Rept Starych znalazła się postać opata. Według M.Gumowskiego może on mieć srebrną albę, złoty ornat, pastorał oraz infułę, na błękitnym tle.[41]

Kiedy powstał w Reptach pierwszy kościół nie wiadomo, ale przypuszcza się, że prawdopodobnie około 1200 roku. Wiadomo natomiast, ze spisów świętopietrza, że w roku 1325 istniała już parafia Repecka i posiadała już swój własny murowany kościół. Pierwszym znanym proboszczem był Witoslaus, wymieniony w dokumencie z 1362 r.

W roku 1230 przy okazji odwiedzin klasztoru, księżna Viola, żona zmarłego księcia Mieczyslawa Opolskiego, zwolniła mieszkańców Rept od pańszczyzny. W zamian mieszkańcy mieli czcić imię księcia po wieczne czasy. [39]

W 1241 roku nastąpił najazd Mongolów, po którym w Reptach pozostało zaledwie kilka rodzin.

Górnictwem na terenie Rept zajmowano się od najdawniejszych czasów, jednak po najeździe Mongołów podupadło. Aby pobudzić je do rozwoju i zachęcić ludzi do osiedlania się w Reptach, udzielił książe Władysław Opolski Reptom w roku 1247 przywilejów górniczych.

Duże ożywienie w górnictwie nastąpiło około roku 1526 kiedy to nowo powstałe miasto Tarnowitz (Tarnowskie Góry) otrzymało przywileje górnicze. W roku 1530 rozpoczęto poszukiwania złóż rud na polach między Reptami a Tarnowicami, jak się później okazało były one bardzo bogate. Okres ożywienia trwał około 90 lat, w tym czasie na polach repeckich bito 3358 szybów a ilość płóczek wyniosła 42. [39]
W tym czasie prowadzono również dwa podkopy odwadniające: pierwszym była sztolnia św. Daniela, drugą sztolnią był podkop Krakowski. [12]

Kolejny upadek górnictwa nastąpił wraz z wybuchem Wojny 30-letniej (1618-1648).

W roku 1748 na wschód od Rept powstała osada, którą nazwano Repty Nowe a Repty od tego czas zaczęto nazywać Reptami Starymi (Alt Repten).

Pierwsza szkoła w Reptach Starych istniała już prawdopodobnie przed rokiem 1765. Drugi budynek szkoły powstał w roku 1793. Nową szkołę, już z materiałów trwałych wybudowano w 1829 roku. Szkoła w Reptach Starych istniała do 1945 roku, kiedy to w czasie działań wojennych budynek został spalony. [42]

W roku 1830 we wsi znajdowalo się 40 domów, pański folwark z owczarnią, wapiennik. Kopalnia galmanu "Planet", katolicki kościół farny i katolicka szkoła z dwoma nauczycielami. Wieś zamieszkiwało 309 osób w tym 4 ewangelików i 7 żydów. [11]

W 1871 r. ze względów na zły stan techniczny stary kościół został rozebrany. Istniejący do dnia dzisiejszego neogotycki kościół parafialny pw. św. Mikołaja w Reptach został zbudowany w latach 1867-71. Fundatorem świątyni był hr. Guido Henckel von Donnersmark. [30]

Dnia 20 marca 1921 roku przeprowadzono na Górnym Śląsku plebiscyt.
Za pozostaniem Śląska w granicach Niemiec zagłosowało 59,5% mieszkańców, za włączeniem do Polski 40,4%.
W Reptach Starych oddano 143 głosy za Niemcami i 457 za Polską. [39]

W 1926 roku Repty Stare liczyły 850 mieszkańców, którzy zamieszkiwali w 79 domach. [39]

Elektryczność doprowadzono do Rept w 1931 roku.

Repty Stare były samodzielną gminą do 1945 roku. Od 1945 do 1954 roku tworzyły gminę razem z Reptami Nowymi. W 1954 roku gminy zlikwidowano zastępując je gromadami. W czasie następnej reformy administracyjnej w czerwcu roku 1975 Repty zostały włączone w granice administracyjne miasta Tarnowskie Góry, stając się jego południową dzielnicą.

Pod Reptami przebiega Głęboka Sztolnia Fryderyka, budowana była od 1821 do 1880 roku jej długość to 14 752m. [12] Sztolnia ta działa do dnia dzisiejszego. Jej krótki 600m odcinek znajdujący się w parku w Reptach Starych jest jedną z największych okolicznych atrakcji turystycznych.

Właścicielami Rept (Starych) byli:

1. Zakon Norbertanów z klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu.

2. Michał Wrochem (1520).

3. Jerzy Ibram (1603).

4. Rodzina Łyszkiewiczów (1618).

5. Kaspar Hunter (1661).

6. Karol Sponar (1731).

7. Karol Józef de Nefe (1732).

8. Karolina de Langenau .

9. Ferdynand de Mleczko (1740).

10. Franciszek Adam Holly (1746).

11. Hr. August Ludwik Pückler (1750).